Nasz profil

Mikołaj Rej urodził się w 1505 roku dnia 28 stycznia lub 4 lutego, zależnie od sposobu liczenia. Urodził się w majątku matki - Żurawnie nad Dniestrem, w dawnym województwie ruskim, i tam spędził lata dziecięce, a  w latach 1516-1518 uczył się w szkole katedralnej we Lwowie.

Matka Mikołaja - Barbara, pochodziła ze znacznego na Rusi i zamożnego rodu Herburtów,
a przyszły pisarz był jedynym synem z jej trzeciego już małżeństwa, które zawarła ze Stanisławem Rejem z Nagłowic, dla którego wdowa była drugą z kolei żoną. Bracia przyrodni Mikołaja młodo zmarli, został więc jedynym spadkobiercą majątków po matce i po ojcu, a także po bezdzietnym stryju (1539) zaś przyrodnie siostry spłacił.

Swój majątek powiększył w 1531 roku  jeszcze o posagowe wsie  żony Zofii , położone w ziemi chełmskiej. Nabył też dom w centrum Krakowa (przy ul. Grodzkiej) i w Lublinie. Gospodarowanie w rozrzuconych daleko od siebie majątkach nie było sprawą łatwą, a jednak Rej świetnie sobie z tym radził. Nie bał się inwestować. Utworzył w swoich dobrach kilka dużych stawów, z których sprzedawał potem karpie na chłonny rynek miejski, urządził browar, założył miasta Rejowiec (1547)  i Oksę ( 1554 ), a w 1542  roku - wieś Sawczyn. Osiedlał też  chłopów we wsiach już istniejących. U schyłku życia w jego posiadaniu znajdowało się siedemnaście wsi całych, dwa miasteczka i części w sześciu wsiach, a zaczynał od dwóch wiosek , zaś umierał jako człowiek bardzo zamożny i szanowany.

Edukację szkolną rozpoczął  w Skalmierzu (1514-1516) i rok się uczył w Akademii Krakowskiej (1518/1519). W 1524 roku przybył na dwór wojewody Andrzeja Tęczyńskiego i był urzędnikiem  jego brata Jana. Tutaj  rozpoczął działalność publiczną jako polityk, pisarz i reformator stosunków religijnych.

 W 1542 roku wybrano go posłem na sejm piotrkowski, zaś na sejmie 1556/1557 roku, będąc posłem z powiatu halickiego (województwo ruskie), popierał żądanie wolności wyznaniowej i zawieszenia biskupiego sądownictwa w sprawach wiary, a na sejmie odbytym w latach 1558/1559 domagał się, aby opłaty wysyłane do skarbca papieskiego zostały przeznaczone na obronę kraju. Na sejmach 1558/1559 i 1564 roku reprezentował ponownie powiat halicki; być może na sejmach w latach 1543-1545 był też obecny jako poseł.

 22 lutego 1545 roku na Wawelu Mikołaj Rej wystąpił przed Zygmuntem Starym ze swoim zespołem wokalno-instrumentalnym. Kapela poety musiała już wcześniej wyrobić sobie dobrą opinię, skoro dostąpiła zaszczytu występowania przed dworem królewskim. Od początku 1551 roku występował nawet z tytułem dworzanina królewskiego Zygmunta Augusta . Pod koniec życia zniechęcił się do mało owocnych debat sejmowych i prywaty poselskiej, jaką poznał od kulis zajął się więc swoją praca literacką.

Najbardziej znane dzieła

• Zwierciadło z traktatem Żywot człowieka poczciwego (1567/1568)
• Wizerunek własny żywota człowieka poczciwego (1558)
• Psałterz Dawidów - tłumaczenie prozą (1546)
• Żywot Józefa (1545)
• Kupiec (1549)
• Rzecz pospolita albo Sejm pospolity
• Zwierzyniec (1562)
• Krótka rozprawa między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem (1543)
• Postylla (1557)
• Apocalypsis (1565)

Zmarł najprawdopodobniej 4.10.1569 r. Rejowcu (dokładna data śmierci nie jest ustalona). Był polskim poetą i prozaikiem epoki renesansu. Był także politykiem oraz teologiem ewangelickim. Powszechnie jest uznawany za "ojca literatury polskiej".